Wojsko a praca w warunkach szczególnych
Ustawa
o emeryturach i rentach z FUS w art. 184 stanowi o przesłankach
pozwalających na uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury, dla
pracowników, którzy w dniu 1.01.1999 r. osiągnęli:
- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określony innymi przepisami (15 lat),
- okres składkowy i nieskładkowy – co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
- brak przynależności do OFE bądź złożenie wniosku o przekazanie środków z OFE do ZUS.
Aby zatem uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury należy legitymować się minimum 15-letnim stażem pracy
w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze. W praktyce
właśnie z tym okresem bywa największy kłopot. Warto zatem przyjrzeć się
jednemu z nowszych wyroków Sądu Najwyższego dotyczącym właśnie tej
kwestii, czyli zaliczaniu służby wojskowej do tego okresu.
Kwestia zaliczenia zasadniczej służby
wojskowej do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w
niższym wieku emerytalnym była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego, jednakże linia orzecznicza stała się tak niejednolita, że rozpoznając skargę kasacyjną Sąd Najwyższy przedstawił zagadnienie prawne powiększonemu składowi Sądu.
W stanie faktycznym, na podstawie
którego obradował Sąd, możliwość zaliczenia okresu odbywania zasadniczej
służby wojskowej dotyczyła lat 1971-1973, a więc okresu, w którym
obowiązywała ustawa z dnia 27.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Gwarantowała ona, na podstawie art.
108, po spełnieniu pewnych warunków, wliczenie okresu służby
wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszystkich uprawnień, o ile
po odbyciu służby pracownik podjął zatrudnienie w tym samym zakładzie
pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby.
Natomiast przepis art. 106 nakładał na pracodawcę obowiązek ponownego
zatrudnienia takiego pracownika, o ile ten w ciągu 30 dni od dnia
zwolnienia ze służby zgłosił swój powrót do pracy. Przy czym należy
poczynić uwagę, że ten trzydziestodniowy okres nie jest ani okresem
zatrudnienia, ani okresem służby wojskowej.
Na podstawie wspomnianej ustawy zostało
wydane rozporządzenie Rady Ministrów z 22.11.1968 r. w sprawie
szczególnych uprawnień żołnierzy, które stanowiło, że okres odbytej
służby zalicza się do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień
uzależnionych od ilości lat pracy w danym zakładzie lub gałęzi pracy
oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania
pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.
I właśnie tego stanu prawego dotyczyła uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 16 października 2013 r. (II UZP 6/13)
Czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 27 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (Dz. U. nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974 r.) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz.1227 ze zm.).
Warto również zauważyć, że okres
odbywania zasadniczej służby wojskowej ani na podstawie obecnych
przepisów, ani na podstawie obowiązujących wcześniej przepisów nie jest
okresem zatrudnienia, a jego zaliczanie w stażu ubezpieczeniowym możliwe jest jedynie na podstawie odrębnego przepisu.
Stąd też, w stanie faktycznym rozważanym przez sąd, w którym
obowiązywała ustawa o powszechnym obowiązku obrony możliwe było
zaliczenie okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej na podstawie
przepisów tej ustawy, jak i rozporządzenia wykonawczego do niej.
Natomiast sytuacja może przedstawiać się odmiennie w przypadku
obowiązywania innych przepisów prawa.
Podsumowując, okres zasadniczej służby
wojskowej zostanie wliczony do stażu pracy w szczególnych warunkach lub
szczególnym charakterze, o ile po odbyciu służby, pracownik podejmie
zatrudnienie w tym zakładzie pracy, w którym zatrudniony był przed
powołaniem do odbycia służby wojskowej, o ile przepis szczególny – w omówionym przypadku ustawa o powszechnym obowiązku obrony – pozwoli na zaliczenie tego okresu.
Analizując zatem warunki uzyskania przez
pracownika prawa do przejścia na wcześniejszą emeryturę warto zbadać,
czy przypadkiem okres służby wojskowej nie będzie miał decydującego
znaczenia. Czasami bowiem również pracodawcy może zależeć na odejściu
pracownika.
Komentarze
Prześlij komentarz