Sądowe postepowanie w sprawach budowlanych

W dniu 7 listopada 2019 roku weszła w życie duża nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która dla spraw związanych z prawem budowlanym, a przede wszystkim dla spraw związanych z umową o roboty budowlane ma bardzo duże znaczenie.

SPRAWA ZWIĄZANA Z „BUDOWLANKĄ” TO SPRAWA NAJBARDZIEJ GOSPODARCZA

Otóż zgodnie z nowymi przepisami do Kodeksu postępowania cywilnego po kilku latach przerwy wróciło odrębne postępowanie w sprawach gospodarczych, a zgodnie ze znowelizowanymi przepisami sprawami gospodarczymi są między innymi sprawy z umów o roboty budowlane oraz ze związanych z procesem budowlanym umów służących wykonywaniu robót budowlanych. 

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami jeśli sprawa będzie dotyczyła umowy o roboty budowlane oraz takich przykładowo umów jak umowa o dzieło, która w jakikolwiek sposób związana jest z robotami budowlanymi, umowa o nadzór inwestorski, umowa o generalne wykonawstwo, umowa o prace projektowe i inne związane z procesem budowlanym, to do sporów wynikających z takich umów zastosowanie będą miały przepisy dotyczące postępowania gospodarczego, nawet jeśli umowa taka została zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, które nie prowadzą działaności gospodarczej, czy też pomiędzy osobą fizyczną nieprowadzącą działaności gospodarczej a przedsiębiorcą. Innymi słowy jeśli będziesz budował dom jednorodzinny i zawrzesz umowę o roboty budowlane (lub każdą inną umowę wyżej wymienioną), to w przypadku sporu wynikającego z tej umowy spór taki będzie rozpoznawany w postępowaniu gospodarczym.

W tym miejscu jednocześnie dodać należy, iż ustawodawca przewidział wyjątek od tej zasady, a mianowicie, jeśli stroną sporu jest osoba fizyczna lub osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą to na jej wniosek sprawa może zostać przekazana do postępowania zwykłego i wtedy zasady rządzące postępowaniem gospodarczym nie będą miały zastosowania. 

Jeśli natomiast wniosek taki nie zostanie złożony w odpowiednim terminie sprawa będzie rozpoznawana w trybie gospodarczym. 

KONSEKWENCJE POSTĘPOWANIA GOSPODARCZEGO W BUDOWLANCE 

Co zatem niesie ze sobą to postępowanie gospodarcze i czym się ono różni od zwykłego postępowania. 

Otóż jest ono z całą pewnością dużo bardziej rygorystyczne. 

Po pierwsze przewiduje ono tak zwaną prekluzję dowodową, a to oznacza, że wszystkie twierdzenia i dowody należy przywoływać już w pierwszych pismach procesowych, pod rygorem ich pominięcia jeśli zostaną przywołane w terminie późniejszym. A zatem jeśli jesteś powodem to wszystko napisać musisz już w pozwie, jeśli zaś jesteś pozwanym to w odpowiedzi na pozew.

Ewentualne późniejsze powoływanie twierdzeń i dowodów jest dopuszczalne tylko wyjątkowo, jeśli ich wcześniejsze powołanie nie było możliwe, albo potrzeba ich powołania pojawiła się później, przy czym wymagane jest uprawdopodobnienie powyższych okoliczności. A zatem w postępowaniu gospodarczym trzeba już od samego początku mieć doskonale opracowaną strategię procesową, tak aby z niczym istotnym się po prostu nie spóźnić. 

W POSTĘPOWANIU GOSPODARCZO – BUDOWLANYM BEZ ŚWIADKÓW

Po drugie w postępowaniu gospodarczym sąd wyrazi zgodę na przesłuchanie świadka tylko wówczas, jeśli po wyczerpaniu innych dowodów lub w ich braku okaże się, że określone fakty istotne dla prawidłowego rozpoznania sprawy nie zostały wyjaśnione. 

Oznacza to w praktyce, że w pierwszej kolejności sąd przeprowadzał będzie postępowanie dowodowe w oparciu o dokumenty, te bowiem stanowią podstawowy dowód w tego rodzaju sprawach. A zatem jeśli dokumentów nie będzie, albo będzie ich mało, albo będą o niewystarczającej treści to wykazanie tego, co faktycznie wydarzyło się na budowie będzie znacznie utrudnione. Jednocześnie doświadczenie pokazuje, iż w sprawach budowlanych wiele kwestii załatwianych jest wyłącznie „na gębę” i żadne dokumenty nie są sporządzane.

Z całą zatem pewnością należy obecnie bardziej jeszcze zadbać o to, aby w trakcie budowy dokumentować poszczególne czynności, może się to bowiem okazać kluczowe w trakcie procesu.

GROMADZENIE DOKUMENTÓW ZWIĄZANYCH Z INWESTYCJĄ BUDOWLANĄ 

Znowelizowane przepisy wymagają zatem od wszystkich uczestników procesu budowlanego (inwestora, projektanta, wykonawcy, kierownika budowy i innych) znacznie większej staranności zwłaszcza w gromadzeniu dokumentów oraz znacznie lepszego przygotowania się przed wszczęciem postępowania w sądzie.

Czas pokaże, jak to się będzie miało w praktyce, zwłaszcza że spory w sprawie o roboty budowlane pomiędzy podmiotami, które nie są przedsiębiorcami będą po raz pierwszy rozpoznawane w procedurze gospodarczej.